Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι κυνηγοί αλλά και σκοπευτές επιλέγουν να γεμίζουν μόνοι τους τα φυσίγγια τους, επιστρέφοντας έτσι στην εποχή της ιδιογόμωσης, βιώνοντας ξανά σήμερα αυτό που οι παππούδες και πατεράδες μας ζούσαν τα παλιότερα χρόνια, όταν γέμιζαν και δημιουργούσαν τα δικά τους φυσίγγια.
Τότε όμως αυτοί είχαν δύο κυρίους λόγους που το έκαναν.
Η βιομηχανοποίηση στην παραγωγή των φυσιγγίων, δεν είχε φτάσει ακόμα σε επαρκή ανάπτυξη όπως σήμερα. Ήταν πολύ δύσκολο να βρεις να αγοράσεις φυσίγγια κατάλληλα για τα πιο σημαντικά θηράματα και επίσης η διανομή ήταν πολύ πιο περιορισμένη και δύσκολη.
Τα περισσότερα φυσίγγια της αγοράς τότε δεν είχαν την καλύτερη σχέση τιμής-ποιότητας. Σίγουρα υπήρχαν εξαιρέσεις, ωστόσο τα περισσότερα από αυτά είχαν πολύ υψηλές τιμές και όχι πάντα διακριτές επιδόσεις και για αυτό η πλειοψηφία των κυνηγών και των σκοπευτών κατέφευγε στην ιδιογόμωση ή στην αγορά τους, από κυνηγετικά μαγαζιά που έφτιαχναν τότε χειροποίητα φυσίγγια.
Σήμερα όμως αν μπείτε σε ένα κυνηγετικό κατάστημα θα δείτε δεκάδες μάρκες έτοιμων φυσιγγίων, βρίσκουμε έτσι μια τεράστια ποικιλία από φυσίγγια ποιότητας και με άριστα χαρακτηριστικά, τα οποία μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε κάθε ανάγκη κυνηγιού αλλά και σκοπευτικών ανησυχιών.
Γιατί λοιπόν οι κυνηγοί και οι σκοπευτές συνεχίζουν πάλι σήμερα να ξαναγεμίζουν τα φυσίγγια τους;
Εάν προσπαθήσετε να ρωτήσετε έναν ιδιογομωτή, θα σας απαντήσει ότι γεμίζει τα φυσίγγια του από μόνος του, επειδή καταφέρνει να επιτύχει καλύτερες επιδόσεις από αυτά του εμπορίου.
Αλλά είναι αλήθεια;
Όχι, είναι συχνά μόνο μια ψευδαίσθηση. Μάλλον το πραγματικό πλεονέκτημα της σπιτικής ιδιογόμωσης είναι ότι τα φυσίγγια που φτιάχνει ο κάθε ιδιογομωτής στον χώρο του είναι πιο κατάλληλα για τον τύπο του κυνηγίου που ασκεί, για το περιβάλλον του κυνηγιού και για το ατομικό όπλο που χρησιμοποιείται στο κυνήγι ή στο σκοπευτήριο. Προσπαθεί έτσι να ανακτήσει τον απόλυτο έλεγχο στα υλικά παραγωγής των φυσιγγίων του και να γνωρίζει την ποιότητα και σταθερότητα αυτών. Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις όπου ιδιώτες ιδιογομωτές με το μεράκι τους φτιάχνουν φυσίγγια πολύ ανώτερα από αυτά της αγοράς ίσως και γιατί πολλές πατέντες τους δεν έχουν περάσει στα φυσίγγια παραγωγής. Πολλές φορές κάποιες τέτοιες συνταγές ή ακόμη και ιδιοκατασκευές μένουν κρυφές ακόμα και στους ίδιους ιδιογομωτές μιας παρέας. Απλώς για ένα μικρό κατασκευαστή απαιτείται περισσότερος κόπος και μεράκι για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Τα βιομηχανοποιημένα φυσίγγια λειτουργούν πάντα καλά και με εξαιρετική απόδοση στα περισσότερα από τα όπλα της αγοράς, αφού η ποιοτική κατασκευή φυσιγγίων και πώλησή τους, απαιτεί πρόσβαση και χρήση Βλητικού Σταθμού Ελέγχου, για συνεχείς δοκιμές και ελέγχους, ειδικά όταν η ποιότητα των φυσιγγίων είναι και θέμα ευσυνειδησίας του κατασκευαστή τους και σε πολλές συσκευασίες φυσιγγίων φέρουν πάνω τους τυπωμένες τις σφραγίδες καταλληλότητας (C.I.P.)
Ένα μεγάλο εργοστάσιο φυσιγγίων διαθέτει συνήθως τον ιδιωτικό βλητικό σταθμό του, ενώ οι πολλοί μικροί κατασκευαστές επενδύουν χρόνο, χρήμα και κόπο για επίσκεψη σε βλητικούς σταθμούς κάνοντας τις δοκιμές που χρειάζονται κάθε φορά. Συνήθως οι ιδιογομωτές κάνουν πολλές δοκιμές σε χαρτόνι, άδεια δοχεία λαδιού κ.ά. χωρίς όμως αυτό να αποτελεί ίδιο μέτρο σύγκρισης με μια δοκιμή στο γνωστό κανονάκι δοκιμών. Έτσι δεν έχουν τα πραγματικά χαρακτηριστικά των φυσιγγίων τους, δηλ. τις πραγματικές πιέσεις, ταχύτητες κ.α.
Γι’ αυτό είναι λάθος να πούμε ότι είναι καλύτερα τα φυσίγγια που γεμίζουμε από αυτά της αγοράς. Ή καλύτερα, ο ιδιογομωτής θα μπορούσε να πει πιο σωστά: “Στην περίπτωσή μου λειτουργούν καλύτερα από τα εμπορικά.”
Αλλά εκτός από την αναζήτηση των καλύτερων βαλλιστικών επιδόσεων που είναι δυνατές σε συγκεκριμένες συνθήκες χρήσης, η ιδιογόμωση φυσιγγιών κυνηγίου είναι επίσης μια πραγματική προσωπική ικανοποίηση και είμαι βέβαιος ότι πολλοί κυνηγοί και σκοπευτές το κάνουν για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Το χτύπημα και σπάσιμο του πήλινου στόχου ή η καταβολή του θηράματος με το φυσίγγι που προκύπτει από έντονη βαλλιστική μελέτη, πολλές δοκιμές σε χάρτινο στόχο και μεταγενέστερες σταδιακές προσαρμογές των υλικών του, είναι ένα μοναδικό συναίσθημα που κάθε κυνηγός ή σκοπευτής πρέπει να απολαύσει!
Σήμερα, με την οικονομική και τεχνολογική πρόοδο, το κυνήγι έχει γίνει μια δραστηριότητα που ασκείται από το πάθος και το μεράκι και το ίδιο συμβαίνει και στην ιδιογόμωση φυσιγγίων και μόνο οι πραγματικοί ενθουσιώδες ή όσοι, όπως και εγώ, έχουν μολυνθεί από τον ιό της ιδιογόμωσης από έναν φίλο ή έναν συγγενή (όπως θα καταλάβετε στην περίπτωσή μου ήταν ο πατέρας μου) καταναλώνουν χρόνο και χρήμα για να βρουν την τέλεια συνταγή για τα φυσίγγια τους, αφιερώνοντας χρόνο στην έρευνα των καλύτερων συνιστωσών και του όλο και πιο τεχνολογικού εξοπλισμού, σε δοκιμές σε χαρτόνι, ακόμη και σε βλητικό σταθμό, δίνοντας πολύ λίγη προσοχή στην οικονομική πλευρά που δεν αποτελούσε ποτέ εμπόδιο για τους μερακλήδες κυνηγούς και σκοπευτές, αφού η ικανοποίηση και η αίσθηση μιας σωστής και επιτυχημένης γόμωσης που έγινε από τους ίδιους αποτελούσε πάντα το σημαντικότερο κίνητρο για την ασχολία τους.
Είναι οικονομικότερο όμως κάποιος να γεμίζει τα φυσίγγια του; Δυστυχώς τα υλικά ιδιογόμωσης στις μέρες μας στοιχίζουν πολύ πιο ακριβά από ότι στο παρελθόν και έτσι όσοι νομίζουν ότι φτιάχνοντας μόνοι τους τα φυσεκλίκια τους θα εξοικονομήσουν χρήματα σύντομα θα απογοητευτούν… Ίσως σε μερικές περιπτώσεις να κοστίζουν περισσότερα από τα αντίστοιχα της αγοράς.
Ο ιδιογομωτής βρίσκει πιο εύκολα από ότι στο παρελθόν τα περισσότερα από τα υλικά ιδιογόμωσης στα κυνηγετικά μαγαζιά και μπορεί να βρεί και στο διαδίκτυο ακόμη και εκτός εθνικών συνόρων, ανεβάζοντας όμως πολλές φορές το κόστος κατασκευής λόγω κυρίως των μεταφορικών τελών.
Ο αρχάριος ιδιογομωτής θα πρέπει να μάθει πολλά σχετικά με τα υλικά όπως: κάλυκας, πυρίτιδα, βύσματα, σκάγια αλλά και να κατανοήσει έννοιες όπως: κλείσιμο, ρέλιασμα, εργαλεία, μηχανές. Υπάρχουν σχετικά αρκετά βιβλία και στα ελληνικά αλλά και στο διαδίκτυο πολλές πληροφορίες. Θα πρέπει πάντα να συμβουλευόμαστε παλιότερους και έμπειρους ιδιογομωτές και ότι φτιάχνουμε θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή, γνώση και ασφάλεια.
Σχετικά με τα εργαλεία που χρειάζεται κάποιος για να ξεκινήσει αυτή την συναρπαστική ασχολία δεν χρειάζεται στην αρχή να αγοράσει ακριβές μηχανές. Αρκεί μια παραδοσιακή ρελιάστρα χειρός και μια ηλεκτρονική ζυγαριά ακριβείας μαζί με ένα χωνάκι (στο χώρο αυτό βλέπεις τις πιο έξυπνες πατέντες) ή ένα δράπανο πάγκου που με το κατάλληλο στροφείο θα γίνει η πρώτη του μηχανή κλεισίματος.
Σήμερα στο εμπόριο υπάρχουν αρκετές πολύ καλές μηχανές γομώσεων φυσιγγίων όπως οι MEC σε διάφορους τύπους, η OMV, η LEE, η COLVINI και άλλες που διευκολύνουν σημαντικά τον ιδιογομωτή στα γεμίσματα του και κάνουν την εργασία του ασφαλή, πιο ξεκούραστη και παραγωγική.
Πόσο νόμιμη είναι σήμερα η ιδιογόμωση φυσιγγίων;
Ο Νόμος 2168 του 1993 όπου στο άρθρο 6 παράγραφος 5 εδάφιο δ, λέει ξεκάθαρα ότι: 5. Επιτρέπεται η πώληση ή διάθεση με οποιονδήποτε τρόπο: δ. Φυσιγγίων, καλύκων, πυρίτιδας και καψυλλίων κυνηγίου, μόνο σε άτομα που έχουν σχετική άδεια εμπορίας ή άδεια κατοχής κυνηγετικού όπλου ή άδεια θήρας. Όπως βλέπουμε ο κάθε νόμιμος κυνηγός ιδιώτης μπορεί να φτιάχνει τα δικά του προσωπικά φυσίγγια (Νόμος 3944) για ιδιωτική χρήση και μόνο, αφού απαγορεύεται ρητά και ξεκάθαρα το εμπόριο, αλλά και η αναγόμωση μεταχειρισμένων καλύκων. ‘Ετσι η ιδιογόμωση κυνηγετικών φυσιγγίων είναι απολύτως νόμιμη δραστηριότητα και επιτρέπεται από τον νόμο αν και εδώ υπάρχει μια ασάφεια του νόμου σχετικά με τις ποσότητες που μπορεί να κατέχει κάποιος κυνηγός προς ιδιοχρησία και με την νέα τροπολογία του Νόμου 3944/2011 δεν γίνεται πλήρως κατανοητό ότι η αναγόμωση κυνηγετικών καλύκων απαγορεύεται μόνον στους επαγγελματίες του κυνηγετικού και σκοπευτικού κλάδου ή στους αντίστοιχους ιδιώτες. Δεν διευκρινίζει έτσι λοιπόν την ποσότητα της κυνηγετικής πυρίτιδας, την κατοχή κυνηγετικών άδειων καλύκων, των κυνηγετικών καψυλλίων και των κυνηγετικών μηχανών και αξεσουάρ συναρμολογήσεως του φυσιγγίου, όπου ο νόμιμος κυνηγός και ιδιογομωτής μπορεί να διαθέτει προς ιδιοχρησία και για το πάθος του.
Στις μέρες μας λοιπόν, υπάρχουν ακόμη κυνηγοί και σκοπευτές που γεμίζουν τον ελεύθερο χρόνο τους με το αγαπημένο χόμπυ τους, της ιδιογόμωσης, που μόνο οι μερακλήδες και παθιασμένοι μπορούν να καταλάβουν αυτήν την «ιεροτελεστία» και να νιώσουν την ικανοποίηση και το συναίσθημα μιας σωστής και επιτυχημένης γόμωσης, που οι ίδιοι δημιούργησαν ειδικά στον κυνηγότοπο και στο σκοπευτήριο.
Ευχές σε όλους για μια όμορφή κυνηγετική χρονιά, με ασφαλή και ποιοτικά γεμίσματα. Το κυνήγι και κάθε του συνιστώσα όπως η ιδιογόμωση, είναι στοιχεία της παράδοσης και της λαογραφίας μας και ελπίζω να υπάρχουν πάντα οι ρομαντικοί που θα τα διατηρήσουν ζωντανά και να τα μεταλαμπαδεύσουν στις επόμενες γενιές.
Δημοσίευση στο περιοδικό ΑΡΤΕΜΙΣ ετήσια έκδοση 2019-2020
Κείμενο & φωτογραφίες: Βαγγέλης Παπαδοκοτσώλης