- Η νόσος του Aujeszky ή ψευδολΰσσα αποτελεί ένα σοβαρό ιογενές νόσημα του χοίρου, που χαρακτηρίζεται από νευρικά συμπτώματα στα νεογέννητα χοιρίδια, αναπνευστικά προβλήματα στους παχυνόμενους χοίρους και αναπαραγωγικές διαταραχές στα ζώα αναπαραγωγής.
Η ψευδολύσσα προκαλείται από έναν DNA ιό (PRV), ο οποίος ανήκει στην υποοικογενεια Alphaherpesvirinae της οικογένειας Herpesviridae. Ο ιός είναι σχετικά ανθεκτικός στους περιβαλλοντικούς παράγοντες και μπορεί να επιβιώσει εκτός του ξενιστή για αρκετούς μήνες υπό ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες. Η επιβίωση του PRV εξαρτάται από τη θερμοκρασία (10 ημέρες στους 37 ° C, 40 ημέρες στους 25 ° C) και το pH (βέλτιστο, 7) και απενεργοποιείται γρήγορα με ξήρανση και έκθεση στο υπεριώδες φως.
Η μοριακή βιολογία του PRV έχει μελετηθεί εκτενώς, επειδή ο PRV είναι πιθανώς ένας από τους πιο χρησιμοποιούμενους ιούς στην πειραματική νευροεπιστήμη.
Ο χοίρος αποτελεί το μοναδικό φυσικό ξενιστή του ιού, καθώς και ενα από τα ελάχιστα είδη ζώων που μπορεί να επιβιώσει της μόλυνσης από αυτόν.
Τα συμπτώματα της ψευδολύσσας στο χοίρο δεν είναι πάντα ορατά, ενώ σε πολλές περιπτώσεις συγχέονται με αυτά άλλων ασθενειών του νευρικού συστήματος όπως η λύσσα, με αποτέλεσμα να απαιτείται εργαστηριακή εξέταση για τη διάγνωση.
Ο κυνηγός, δε μπορεί επομένως να διαγνώσει την ψευδολύσσα σε σκοτωμένους αγριόχοιρους στο βουνό.
Ο ιός μεταδίδεται στον αγριόχοιρο, την αλεπου, σε ποντίκια, σε σκύλους και σε ορισμένα εκτρεφόμενα ζώα. Δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει άμεση μετάδοση από σκύλο σε σκύλο.
Ο χρόνος επώασης σε σκύλους και γάτες, είναι 3 έως 6 ημέρες.
Η πλειοψηφία των σκύλων και των γατών που μολύνονται, αναπτύσσουν σοβαρά κλινικά συμπτώματα. Το αρχικό σημάδι που παρατηρείται συχνά από τον ιδιοκτήτη, είναι μια αλλαγή στη συμπεριφορά, όπως αδράνεια, λήθαργος και αδιαφορία, αν και ορισμένα ζώα γίνονται επιθετικά ή ανήσυχα. Ωστόσο, το πιο χαρακτηριστικό σημάδι είναι ο έντονος κνησμός, ο οποίος εμφανίζεται συνήθως στην περιοχή της κεφαλής και σπάνια εμφανίζεται σε άλλες περιοχές όπως ο λαιμός και οι ώμοι. Τα ζώα ξύνουν βίαια τα πρόσωπα και τα αυτιά τους και τρίβουν το κεφάλι τους στο πάτωμα ή στους τοίχους.
Η έναρξη της ασθένειας στους σκύλους είναι υπεροξεία και τα συμπτώματα εξελίσσονται γρήγορα μέχρι να επέλθει ο θάνατος. Η συνολική διάρκεια νόσησης σπάνια διαρκεί περισσότερο από 48 ώρες. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, η ψευδολύσσα είναι πάντα θανατηφόρα στους σκύλους. Οι γάτες μπορεί να είναι κάπως πιο ανθεκτικές αλλά σπάνια έχουν αναρρώσει από την ασθένεια.
Η μόλυνση των σκύλων γίνεται συνήθως από την κατανάλωση σπλάχνων ή σφαγίων μολυσμένων χοίρων. Ο ιός μεταφέρεται με τα νεύρα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα όπου προκαλεί μυελίτιδα ή εγκεφαλομυελίτιδα.
Εκτιμάται πως δεν αρκεί ένα απλό δάγκωμα του νεκρού αγριόχοιρου για τη μετάδοση της ψευδυλύσσας σε σκύλο. Πρέπει να καταναλώσει έστω μικρή ποσότητα κρέατος το σκυλί μας για να νοσήσει. Η νόσος δηλαδή δύσκολα μεταδίδεται με το ελάχιστο αίμα που περνά στο σκύλο μετά από δάγκωμα νεκρού αγριόχοιρου.
Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει θεραπεία ούτε πρόληψη (εμβόλιο) για την νόσο σε σκύλους.
Σε ήμερους χοίρους, η περίοδος επώασης είναι 3-7 ημέρες. Τα συμπτώματα είναι πιο βαριά στα νεογέννητα χοιρίδια και γίνονται προοδευτικά ελαφρότερα όσο προχωράει η ηλικία.
Στους ενήλικους χοίρους συνήθως η λοίμωξη δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Ο ιός απεκκρίνεται από το ρινικό και φαρυγγικό βλεννογόνο και από τα γεννητικά όργανα μέχρι και 17 ημέρες ύστερα από τη μόλυνση.
Η ψευδολύσσα δε μεταδίδεται στον άνθρωπο.*Επίσημα, δεν υπάρχει εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα σε αγριόχοιρο, στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, αν και τόσο στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου πρόσφατα, όσο και στην περιοχή της Δράμας προ πενταετίας, υπήρξαν ισχυρές ενδείξεις πως η νόσος προερχόταν απο αγριόχοιρους (οι σκύλοι που εκτιμάται πως νόσησαν, είχαν έρθει σε επαφη με σκοτωμένους αγριόχοιρους).Πηγές:
1. https://veteriankey.com/pseudorabies-2/
2.https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/jhvms/article/view/14833/0/AbntCitationPlugin
2.http://www.gaiapedia.gr/gaiapedia/index.php/%CE%A8%CE%B5%CF%85%CE%B4%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CF%83%CF%83%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%87%CE%BF%CE%AF%CF%81%CF%89%CE%BD
3. https://www.petworld.gr/blog/i-psevdolissa-ston-skiloΓια περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε ενδεικτικά τις παρακάτω επιστημονικές εργασίες:
1.https://www.researchgate.net/publication/326028656_E_NOSOS_TOY_AUJESKY_EN_ELLADI_PSEUDOLYSSA_-_MAD_ITCH2.http://ikee.lib.auth.gr/record/292326/files/GRI-2017-19665.pdf - *Για την ομάδα έρευνας και τεκμηρίωσης της ΚΟΜΑΘ, οι επιστημονικοί συνεργάτες:
- Αλέξανδρος Γκάσιος, Δασολόγος,
- MscΧρήστος Καλαϊτζής, Δασοπόνος
ΚΟΜΑΘ